W poprzednim artykule poruszono kwestię podziału dostępnych wód butelkowanych oraz przeprowadzono ich krótką charakterystykę celem usystematyzowania różnic pomiędzy poszczególnymi rodzajami wód. Po jaką wodę zatem sięgnąć, aby wpływała ona korzystnie na nasze zdrowie i zdrowie naszych bliskich?
Odpowiadając sobie na powyższe pytanie należy przede wszystkim określić, do jakich celów zostanie przeznaczona kupiona woda oraz kto będzie ją spożywać. Wszystkie wody butelkowane dostępne na półkach sklepowych są bezpieczne dla zdrowia, gdyż są badane, oceniane pod kątem istniejących norm oraz dopuszczane na tej podstawie do sprzedaży. Nie ma wód lepszych czy gorszych, służą jedynie odmiennym celom oraz są przeznaczone dla różnych grup konsumentów.
Podstawowym kryterium przy zakupie wody jest jej mineralizacja, czyli ilość rozpuszczonych w wodzie składników mineralnych. Składniki mineralne dzielimy na:
- Makroskładniki – stanowiące 90–99% składników mineralnych rozpuszczonych w wodzie:sód (Na+), potas (K+), wapń (Ca2+), magnez (Mg2+), chlorki (Cl-), siarczany (SO42-), wodorowęglany (HCO3-)
- Mikroskładniki – występujące rzadko, w śladowych ilościach: (fluor, jod, bor, brom, arsen, miedź, cynk, lit, chrom, mangan, kobalt, molibden).
- Składniki podrzędne – nieorganiczne związki azotu, krzemiany, żelazo.
Zawartość w wodzie w/w składników mineralnych stanowi podstawę do klasyfikacji wód na podstawie stopnia mineralizacji:
W wodzie składniki mineralne występują w łatwo przyswajalnej, zjonizowanej formie. Wody średnio- i wysokozmineralizowane są cennym źródłem makro- i mikroelementów, które korzystnie wpływają na:
- przebieg procesów trawiennych
- gospodarkę wodną i mineralną organizmu
Z żywieniowego punktu widzenia, spośród kilkudziesięciu składników mineralnych występujących w wodzie, istotne są jedynie magnez, wapń, sód, chlorki, fluor, jod, żelazo, siarczany, wodorowęglany. Pozostałe ( m.in. potas, lit, bar, cynk i miedź), z uwagi na występowanie w niewielkich ilościach, nie mają znaczenia fizjologicznego.
Głównym celem wody jest nawodnienie. Nie należy traktować wody, jako elementarnego źródła minerałów w diecie. Składniki te powinny być dostarczane do organizmu z pełnowartościowymi produktami (np. magnez w kaszy gryczanej, wapń w żółtym serze) będącymi źródłem energii. Z tego też względu należy być świadomym, że po naturalną wodę mineralną lub stołową o ogólnej mineralizacji powyżej 1500 mg / l powinno się sięgać jedynie w określonych, uzasadnionych przypadkach.
Wody wysokozmineralizowane należy traktować, jako wody profilaktyczne, uzupełniające niedobory składników mineralnych, po uprzedniej konsultacji z lekarzem. Z uwagi na częstą, wysoką zawartość sodu, stosuje się je w stanach wzmożonego wysiłku fizycznego, pocenia się. Nadmierne spożycie wód wysokozmineralizowanych może dorowadzić do kumulowania się składników mineralnych w organizmie i powstawania niektórych chorób. Nie zaleca się ich osobom z nadciśnieniem oraz chorym na raka. Ponadto nie należy ich stosować w żywieniu dzieci oraz przygotowaniu mieszanek pokarmowych dla niemowląt, gdyż mieszanki te zawierają już optymalną ilość składników mineralnych. Zbyt duża zawartość soli mineralnych może prowadzić do obciążenia nerek niemowlęcia.
Wody o średniej mineralizacji można spożywać bez żadnych ograniczeń – jest to najbezpieczniejszy sposób zaspokajania pragnienia. Z uwagi na optymalną zawartość minerałów stanowią wartościowe uzupełnienie całodziennej diety.
Wody bardzo niskozmineralizowane, niskozmineralizowane oraz źródlane ze względu na swoją pierwotną czystość są zalecane do wykorzystania w celach kuchennych oraz przemyśle spożywczym. Na ich bazie powinno się przygotowywać zimne lub gorące napoje. W rejonach, gdzie woda wodociągowa jest niskiej jakości wykorzystuje się je również do gotowania. Wody z tej grupy, o ogólnej mineralizacji nieprzekraczającej 500 mg / l, można zastosować w przygotowaniu posiłków dla niemowląt i dzieci. Należy jednak zwrócić dodatkowo uwagę, aby woda była niskosodowa (sód < 20 mg / l) oraz niskosiarczanowa (SO42- < 20 mg / l). Woda dla niemowląt musi być przegotowana! Wody bardzo nisko -, niskozmineralizowane i źródlane znakomicie spełniają podstawową funkcję wody, jaką jest nawadnianie. Z tego też powodu, wbrew wielu opiniom nie powinny być wykluczane z diety, a stanowić jej istotny element.
Biorąc pod uwagę stopień mineralizacji, wody butelkowane należy dobierać uwzględniając indywidualne potrzeby organizmy, tryb życia, aktywność fizyczną oraz przeznaczenie. Jeżeli woda ma służyć zaspokojeniu podstawowych funkcji życiowych oraz utrzymania prawidłowego bilansu wodnego należy sięgnąć po wody nisko- lub średniozmineralizowane. W czasie upałów, podczas intensywnego wysiłku fizycznego, treningu warto sięgnąć po wodę o wyższej zawartości minerałów. Przed zakupem wody zawsze należy zapoznać się z etykietą na opakowaniu!
Spis literatury u Autorki
