Formami energii bezustannie produkowanymi przez organizm są wydzielane ciepło oraz praca fizyczna. Energia wyzwalana jest dzięki rozpadowi wysokoenergetycznego związku jakim jest adenozynotrifosforan (ATP). Związek ten pełni rolę nośnika energii chemicznej oraz wykorzystywany jest w metabolizmie komórkowym.
ATP jest to cząsteczka zbudowana z 3 grup fosforanowych sprzężonych ze szkieletem adenozyny (rys.1).
Rys. 1 Struktura adenozynotrifosforanu (ATP), adeozynodifosforanu (ADP), adenozynomonofosforanu (AMP) i adenozyny. Źródło: Biochemia. Krótkie wykłady David B. Hames, Nigel M. Hooper
ATP powstaje w wyniku rozpadu węglowodanów, tłuszczów, białek oraz alkoholi w każdej komórce organizmu. Energia uwalniania jest w momencie oderwania się jednej z grup fosforanowych od cząsteczki ATP w wyniku czego powstaje ADP – adenozynodifosforan. Po przyłączeniu grupy fosforanowej do ADP następuje ponowne przekształcenie w ATP i cykl się powtarza.
Cześć uzyskanej w powyższym procesie energii jest zużywana na różne procesy fizyczne m.in. kurczenie się mięśni. Większość (ok. ¾) uwalniana jest w postaci ciepła. Z tego też powodu im intensywniejszy jest trening tym większe ciepło jest odczuwane. Podczas treningu organizm szybciej produkuje energię niż w czasie codziennych czynności. Ta dodatkowa porcja energii jest niezbędna, ponieważ w czasie treningu następuje szybsze kurczenie się mięśni, bicie serca oraz intensywniejsza praca płuc.
Organizm posiada jednak ograniczone zasoby ATP, które są wykorzystywane do zaspokojenia podstawowych funkcji życiowych. Aktywność fizyczna , w tym intensywny trening, zwiększa potrzeby energetyczne organizmu. W efekcie zapasy ATP zostają natychmiast zużyte, co powoduje konieczność wytworzenia ich w większej ilości. Jak już to wcześniej zostało wspomniane w niniejszym artykule, ATP powstaje z rozpadu składników odżywczych dostarczanych do organizmu z pożywieniem. Związki te rozkładane są w układzie pokarmowym do związków prostych i transportowane są do krwi.
Podczas intensywnego treningu ATP wytwarzane jest przede wszystkim z rozpadu węglowodanów i tłuszczów. Mimo że ostatecznie wszystkie składniki pokarmowe ulegają rozkładowi z wytworzeniem energii. Organizm człowieka potrafi wykorzystać jedynie niewielka część tej energii na zamianę w siłę, natomiast reszta (ok. 80%) uwalniana jest w postaci ciepła.
Zachęcam do zapoznania się do zapoznania się z pojęciami jednostki energii oraz równoważnikami energetycznymi, które zostały opisane w artykule ‘Przemiana materii’.
Spis literatury u Autorów
